Θα τολμήσω να εκφράσω μια προσωπική εκτίμηση: Πέρα από τα αντικειμενικά χαρίσματα του ανθρώπου αυτού, τόσο στο γήπεδο, όσο και εκτός αυτού, ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό που λειτούργησε καταλυτικά ώστε να «σηκώσει τόση σκόνη» η είδηση του θανάτου του είναι πως συγκλόνισε τη γενιά η οποία σήμερα είναι μεταξύ 40 και 50 ετών. Λένε οι κοινωνιολόγοι πως η δεκαετία αυτή είναι το διάστημα κατά το οποίο άνδρες και γυναίκες βιώνουν την πιο ενεργή παρουσία τους στην κοινωνία, την πιο παραγωγική φάση τους στην εργασία, την πιο δημιουργική περίοδο στην οικογένεια, στις συλλογικότητες, στην πολιτική συμμετοχή.

Ο Ντιέγκο Μαραντόνα με τα ποδοσφαιρικά του επιτεύγματα, την αντιδραστικότητα του, τις απόψεις του, τις πράξεις του, αποτέλεσε ίνδαλμα αυτών που σήμερα, θα το πω κυνικά, έχουν στα χέρια τους τις τύχες αυτού του κόσμου.

Θα κάνω και μια ακόμη μοιραία προέκταση της προηγούμενης διαπίστωσης: Ο θάνατος του Μαραντόνα σήμερα «προσφέρει» γιατί υπενθυμίζει τους σημερινούς κρατούντες, στους σημερινούς «δυνατούς» της οικονομίας, της πολιτικής, της εξουσίας, ότι κάποτε υπήρξαν παιδιά. Φορούσαν κοντά παντελόνια, θαύμαζαν ινδάλματα σαν τον Ντιέγκο, είχαν ένα αθώο βλέμμα στα πράγματα. Μόνο καλό μπορεί να φέρει η συνθήκη αυτή.

Με όλα τα προηγούμενα, προσπαθώ να πω ότι οι δονήσεις που προκάλεσε ο θάνατος του Μαραντόνα δεν οφείλονται μόνον στη νοσταλγία του παρελθόντος, ούτε μόνο στην εξιδανίκευση. Έχει ρίζες στην υπαρξιακή ανησυχία μιας γενιάς η οποία σήμερα αποφασίζει για το μέλλον του πλανήτη. Το να της υπενθυμίζει ένα γεγονός σαν το θάνατο του Ντιέγκο ότι κάποτε αυτή ήταν «η νέα γενιά», η ελπίδα του κόσμου, είναι σαν να την θέτει προ των ευθυνών της να φτιάξει καλύτερες συνθήκες για τους επόμενους που ήδη ήρθαν και που κάποτε θα την διαδεχτούν.

Φυσικά σε όλον αυτόν τον «Μαραντονικό παροξυσμό» υπάρχουν και ενστάσεις. Καταρχάς αυτών που πιστεύουν ότι ΚΑΙ ο Μαραντόνα αποτελεί ένα προϊόν του ποδοσφαιρικού μάρκετιγκ. Σεβαστή η άποψη, αν και διαφωνώ. Επίσης υπάρχουν αυτοί που ζουν μια ζωή έξω από την λογική των ποδοσφαιρόφιλων και λένε «εντάξει, ηρεμήστε, δεν ανακάλυψε και την πενικιλίνη». Κατανοητό το τι εννοούν. Ακόμα και την κοπέλα που σε αγώνα γυναικείου ποδοσφαίρου αρνήθηκε να κρατήσει ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Μαραντόνα καταλαβαίνω και σέβομαι. Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του όριο ηθικής και δεν είναι υποχρεωμένος να παρασυρθεί σε ένα κρεσέντο «ένδειξης σεβασμού» αν δεν την νιώθει αληθινά μέσα του να την εκφράσει.

Από εκεί και πέρα, ωστόσο, υπάρχουν και κάποια γεγονότα τις τελευταίες μέρες τα οποία ξεπερνούν αυτό που λέμε «απόψεις που διίστανται» και γίνονται απλώς έκφραση μίσους, στυγνή ηθικολογία και συντηρητισμός. Τι εννοώ; Θα γίνω πιο συγκεκριμένος γιατί αφορά και στην πόλη μας, τη Θεσσαλονίκη.
Οπως ίσως διαβάσατε στα ΜΜΕ, ένα σχολείο της Καλαμαριάς ανέθεσε πριν καιρό σε έναν ταλαντούχο νεαρό γκραφιτά να ομορφύνει τους τοίχους τους. Στον έναν ζωγράφισε την Αργοναυτική εκστρατεία και στον άλλο, λόγω της επικαιρότητας, τον Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα. Κάποιοι γονείς, ωστόσο, διαμαρτυρήθηκαν και έπεισαν την διευθύντρια να ζητήσει από τον καλλιτέχνη να σβήσει το έργο του «γιατί ο Μαραντόνα ήταν ναρκομανής και θα αποτελέσει κακό πρότυπο για τα παιδιά».

Να πληροφορήσουμε, λοιπόν, τους ανθρώπους που εναντιώνονται στην ιδέα να βλέπουν τα παιδιά κάθε μέρα την εικόνα του Μαραντόνα, ότι οι νέοι μας δεν είναι και τόσο αφελείς, ούτε τόσο ευκολόπιστοι όσο νομίζουν. Γνωρίζουν για τα ναρκωτικά από τον ίδιο τον περίγυρό τους αφού οι ουσίες βρίσκονται παντού, στο ίντερνετ, στις τουαλέτες των σχολείων, στο πάρκο της γειτονιάς. Ας φροντίσουμε όλοι οι γονείς να είμαστε δίπλα στα παιδιά μας και, κυρίως, να τους έχουμε δημιουργήσει το συναισθηματικό περιβάλλον ώστε να μην θέλουν να δραπετεύσουν σε μια άλλη ζωή, σε μια άλλη, ψεύτικη πραγματικότητα και τότε κανένα κακό πρότυπο δεν θα καταφέρει να τα επηρεάσει.

Αλλά και πέραν τούτων, από που προκύπτει πως ο Μαραντόνα ήταν κακό πρότυπο; Ο Μαραντόνα έλεγε στους θαυμαστές του συνεχώς να μην ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Να μην δοκιμάσουν ποτέ τους ναρκωτικά. Τους έλεγε πως για όσα του συνέβησαν φταίει αυτός και αναγνωρίζει τα λάθη του. Το φαινόμενο Μαραντόνα είτε το προσεγγίσουμε κοινωνιολογικά είτε παιδαγωγικά, καταλήγουμε πως έχει ήδη αποτελέσει πρότυπο για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο ώστε, αν ίσχυαν οι φόβοι γονιών και καθηγητών στην Καλαμαριά, τότε ο πλανήτης θα είχε γεμίσει σήμερα από εθισμένους σε ουσίες.

Κατά τη γνώμη μου, πάντως, ισχύει και κάτι άλλο: είναι άκρως ρατσιστικό να αντιμετωπίζει κανείς ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα όπως τα ναρκωτικά με φοβικότητα, συντηρητισμό, άρνηση πραγματικότητας. Οι ναρκομανείς δεν είναι εξωγήινοι. Είναι ο αδελφός μας, ο συμμαθητής μας, ο συνάδελφός μας. Οι ναρκομανείς είναι άνθρωποι ψυχικά και σωματικά άρρωστοι που χρειάζονται ενθάρρυνση, στήριξη, φροντίδα, αρχικά για να ξεπεράσουν τον εθισμό τους και στη συνέχεια για να ενταχθούν ξανά στην κοινωνία. Τι πιστεύουν οι γονείς αυτών των παιδιών στην Καλαμαριά και μαζί και οι εκπαιδευτικοί του σχολείου; Ότι οι ναρκομανείς δε διαβάζουν την επικαιρότητα; Δε θα πληροφορηθούν την άποψη που έχει κομμάτι της κοινωνίας γι αυτούς; Θα τους βοηθήσει αυτή η κόντρα για τον Μαραντόνα ή θα τους δώσει ακόμη μια σφαλιάρα, ακόμη μια αίσθηση ταπείνωσης;

Ελπίζουμε εκεί στην Καλαμαριά να το σκεφτούν καλά πριν σβήσουν το πορτρέτο του Ντιέγκο γιατί τα παιδιά βλέπουν, καταλαβαίνουν και κρίνουν ποιοι θέλουν πραγματικά το καλό τους και ποιοι απλώς ηθικολογούν αδυνατώντας να δουν «τον ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο». Στο τέλος τέλος, ας προστεθούν κάτω από το πορτρέτο του όλες οι φράσεις αυτοκριτικής του για τον εθισμό από τα ναρκωτικά. Αυτό θα ήταν περισσότερο διδακτικό από όλες τις αναχρονιστικές αναφορές της εκπαίδευσης στο πρόβλημα των ουσιών.

Υ.γ.1: Στη δεκαετία του 1990 γελούσαμε με τις παραινέσεις των γονιών μας «να προσέχουμε μην μάς βάλουν κάτι στο ποτό». Γελούσαμε γιατί ξέραμε ότι δεν γίνονταν έτσι η μύηση στα ναρκωτικά. Το ζούσαμε και το ξέραμε ενώ οι γονείς μας έκριναν από τη δική τους εποχή, από τις δικές τους παραστάσεις ή απλώς είχαν ξεχάσει πως είναι να είσαι έφηβος. Τι γνωρίζεις και τι αγνοείς. Κάπως έτσι πιστεύω ότι νιώθουν τα σημερινά έφηβα παιδιά της Καλαμαριάς. Βλέπουν τους γονείς τους να «ανησυχούν για τα πρότυπα που τους σερβίρονται» αλλά να μην έχουν ιδέα για το που πραγματικά είναι στην εποχή τους οι κίνδυνοι από τα ναρκωτικά. Να σας αναφέρω τρία πεδία: Τα τραγούδια, το λάιφ στάιλ, το ίντερνετ. Όλα αυτά τα γράφω στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς της Καλαμαριάς με αγάπη, χωρίς ίχνος απαξίωσης ή αποδοκιμασίας. Τα γράφω με την αγωνία γονιού που μεγαλώνει τρία παιδιά και θα μπορούσε να είναι κι αυτός σε έναν τέτοιο σύλλογο γονέων με ανησυχίες, προβληματισμούς και διλήμματα . Αν ήμουν λοιπόν στον συγκεκριμένο σύλλογο θα έλεγα στους υπόλοιπους γονείς πως δε φοβάμαι μήπως ο γιος μου ξεκινήσει τα ναρκωτικά γιατί έκανε ναρκωτικά και ο Ντιέγκο. Μάλιστα θα ήθελα τα παιδιά μου να τον έχουν για πρότυπο. Η δική μου αποστολή είναι τα παιδιά μου να αποκτήσουν κριτήριο ώστε να κρατούν μόνον τα θετικά στοιχεία ενός ινδάλματος κι όχι τα αρνητικά. Το λέω σε αυτούς για να το πιστέψω και να το εφαρμόσω κι εγώ!